Participatie is een belangrijk onderdeel van de ontwikkeling van een kind. Naar elkaar luisteren, begrijpen wat er speelt, het vormen van een eigen mening, daarover praten en samen tot een beslissing komen is een fundament voor de democratie.

Omdat kinderen geen stemrecht hebben worden ze niet gehoord in democratische beslissingen die hun raken. Het kinderburgemeesterschap, al of niet met de ondersteunende kindergemeenteraad, maakt het voor kinderen mogelijk om zich al eerder te laten horen en te ervaren wat participatie inhoudt (in het gezin, de school, de wijk en de maatschappij). De vertegenwoordiger(s) hebben een voorbeeldfunctie.

Leren door te ervaren vraagt een paradigmashift, een vernieuwende insteek van kinderparticipatie: van informeren over rechten en plichten naar oefenen in het vormen en uitspreken van je eigen mening, luisteren naar anderen, serieus nemen van de ideeën van anderen, deze tegen je eigen ideeën afwegen, samen beslissingen nemen, plannen maken en deze met hulp van volwassenen realiseren. Daarmee investeren we niet alleen in de kinderen van nu, maar ook in de opvoeders van de toekomst.